Kijkje achter de schermen bij Sup

 

Eind 2023 loopt het contract af voor broedplaats Sup. Het naderende einde is voor Urban Resort, beheerder van deze en nog tientallen andere broedplaatsen in Amsterdam, een moment om bij stil te staan. Wat heeft Sup betekent voor haar huurders? Waar kijken ze op terug en wat nemen ze mee? Om een beeld te krijgen van dit zeer diverse pand laten we vier huurders aan het woord. We blikken met hen terug op acht jaar intensief samenwonen en samenwerken. 

 

Bijzonder aan Sup is dat er verschillende woon/werk structuren binnen deze broedplaats zijn. In de kelder zitten muziekstudio’s, op de begane grond zijn ateliers en een common room die gebruikt kan worden door huurders voor verschillende creatieve doeleinden. Er is een tuin en aan de voorkant van het pand zit theaterschool de Toneelmeester. Op de eerste en tweede verdieping zijn vier woongroepen van vijf bewoners, waarbij ieder een eigen kamer en een eigen werkplek heeft, meestal naast elkaar gelegen met een uitgebroken muur. De derde, vierde en vijfde verdieping zijn woongroepen met 14 bewoners. Deze bereik je lopend door een winderig trapgat, de laatste lift heeft het onlangs begeven. Niet de meest gezellige entree, maar zodra je een van de lange gangen oploopt, ben je in een knusse wereld. Het valt op dat her en der deuren open staan, er heerst een gemoedelijke sfeer. De bewoners van deze drie bovenste etages hebben ieder een slaapkamer van 16m2, maar delen verder alles met hun 13 huisgenoten: keuken, badkamer, washok en ook meerdere creatieve werkruimtes.

Voor Cripta Scheepers, actrice, danseres, theatermaker en docent, is Sup een coming-of-age story. Ze woont al sinds het prille begin op de derde verdieping. ‘We waren een bij elkaar geraapte woongroep, in het begin met veel acteurs, allemaal net afgestudeerd. We liepen tegen dezelfde vragen aan, zoals hoeveel vraag je voor een opdracht? Er zijn hier veel samenwerkingen ontstaan, je krijgt een netwerk, wat heel belangrijk is in dit vak, maar ook ontstonden er aan de lopende band romances en werden er avonturen beleefd. Je had hier zo een Friends serie kunnen draaien.’

Met veertien mensen succesvol samenwonen vraagt om wat routine. Cripta: ‘De woongroep is meegegroeid met de leeftijd en de behoeftes van de bewoners, maar een aantal ingrediënten zijn altijd hetzelfde gebleven. Zo wordt kerst ieder jaar uitbundig gevierd. Elke zondag kookt iemand en iedereen die zin heeft, kan mee eten. Eens per maand hebben we een huisvergadering, dat is de enige activiteit waarbij aanwezigheid verplicht is.’ In de keuken is een hele muur gevuld met op elkaar gestapelde koelkasten en tegen de andere muur zijn vele planken gespijkerd met rijst, pasta, pindakaas en kruidenpotjes. Er zijn maar twee fornuizen, maar volgens de aanwezigen sta je zelden te wachten om te kunnen koken. Cripta heeft veel huisgenoten zien komen en gaan, onder hen muzikanten, maar ook documentaire makers, meubelmakers, een grafisch kunstenaar. Cripta: ‘Afgelopen september zou het contract eigenlijk aflopen, veel mensen zijn toen vertrokken, waardoor er nu weer allemaal nieuwe gezichten op de gang zijn.’ Als ‘senior’ bewoner voelt ze zich een beetje verantwoordelijk en soms is dat vermoeiend, want haar werk is ook al heel sociaal, maar er zitten ook positieve kanten aan. Cripta: ‘Eén van de leukste dingen aan deze samenwoon en werk situatie vind ik dat het een zekere willekeur in je leven introduceert, verrassingen die je niet kunt plannen. Blijkbaar is dat iets wat andere bewoners ook waarderen, want voor vele van de mensen die hier vertrokken geldt dat ze opnieuw in een woongroep zijn gaan wonen.’

Luna Naumer Mateos, oorspronkelijk uit Madrid, maar al 6 jaar woonachtig in Amsterdam heeft een heel andere ervaring in Sup. Luna: ‘Sometimes it’s a little lonely.’ Ze heeft een atelier op de begane grond waar een weefgetouw staat. Ze trok er in mei in, ondanks dat het maar tot september zou zijn. Met de verlenging erbij is ze toch nog meer dan een jaar huurder van Sup, maar dat heeft weinig mogelijkheid gegeven om andere huurders te leren kennen. Luna: ‘The communal space is for professional use and meetings, there’s no canteen, where you can share a lunch or a coffee. That’s a bit sad, especially since there’s a lot of social activity in the living groups upstairs.’ Maar, dat wil niet zeggen dat Luna niet blij is met haar plek. Luna: ‘After graduating from Rietveld I didn’t want to lose the habit of being active. I was happy to rent this space even if it was just going to be for a few months. One of the nicest things is that I can invite friends to come work here.’ Voor Luna is niet alleen Sup een aanwinst in haar leven maar ook het contact met Urban Resort. Ze werkt bijvoorbeeld samen met Julie die een atelier heeft in Post en als haar contract in Sup afloopt, verkast ze mogelijk naar VKG. Luna: ‘I’m impressed with how nice and affordable the spaces of Urban Resort are, many other studio’s I’ve seen are more like offices. By renting a space in Sup I feel like I’ve become part of Urban Resort and a bigger network all over the city.’

Camille van de Pavert zit verschanst in de krochten van Sup, waar hij een muziekstudio deelt in de kelder. Ooit was hij ook bewoner, op de vijfde verdieping, maar hij gaf die plek op om te gaan samenwonen. Net als Luna ervaart hij dat je met de rest van het pand niet veel contact hebt, maar daar staat tegenover dat hij de aanwezigheid van andere audiotechnici, muziekmakers en producenten in de kelder erg waardeert. Camille: ‘Ik ben op het moment een album aan het maken met iemand die hier ook zit, maar je hoeft niet per se samen te werken om ervaringen te delen. Het is heel fijn om gesprekken te kunnen voeren over je vak, alleen al over apparatuur en gear. Dat zijn waardevolle dagelijkse uitwisselingen die je niet hebt buiten de broedplaats.’ Het einde van Sup is wat Camille betreft geen drama. Camille: ‘Na 8 jaar is enige verandering niet verkeerd, maar het liefst zou ik deze ruimte meenemen en ergens anders neerzetten. Het is erg lastig om een studioplek in Amsterdam te vinden, alleen al omdat je afhankelijk bent van de vorm van de ruimte voor een goede akoestiek. Ik zou graag een studio met een raam willen, het liefst weer in een broedplaats, die mag best aan de rand van Amsterdam liggen, maar veel verder weg is niet handig. Artiesten komen naar de stad en soms is er zomaar iemand die even tijd heeft voor een sessie. In Sup heb ik dan het voordeel dat mijn studio goed bereikbaar is, ik denk niet dat ik ooit nog zo’n centraal gelegen werkplek zal krijgen.’

Voor Joris Tieleman, schrijver en econoom die op de vierde verdieping woont, is het niet langer een vraag waar hij naartoe gaat als Sup zijn deuren sluit. Joris: ‘Ik ga een startersappartement betrekken met een woonkamer, een losse slaapkamer en een badkamer dat onderdeel is van een samenwoonproject genaamd De Warren.’ Samen met een aantal andere huurders van Sup begon Joris 5 jaar geleden aan dit concept voor een nieuwe woonplek te werken. In elk van de vijf woongroepen in De Warren zitten losse kamers om jonge mensen aan te trekken, maar ook meer volwassen woningen, tot en met appartementen met 3 slaapkamers. Joris: ‘De Warren is een wooncoöperatie, wat betekent dat de 50 mensen die met mij dit nieuwe pand op IJburg gaan betrekken via een vereniging eigenaar van het pand zijn. De bouwkosten stegen nogal tijdens het proces, dus het is casco opgeleverd en we zijn nu met elkaar aan het klussen om het af te krijgen.’ Joris is in zijn werk bezig met activisme, onder andere door het economie-onderwijs te hervormen. De Warren is een vorm van woonactivisme: zelf het heft in handen nemen. Sup heeft een groot aandeel gehad in het ontstaan van De Warren. Joris: ‘Door elke avond samen aan de eettafel te zitten, hadden we de kans om alles uit te werken. Het is een nogal uit de klauwen gelopen project, meer dan acht miljoen euro zit erin en dat terwijl we allemaal amateurs waren op dit gebied. Een man of zes hebben de kar getrokken, maar het fysieke en sociale ontwerp hebben we met z’n allen gedaan.’ Dat er zoveel samen gegeten wordt, heeft te maken met de bijzonder opzet van verdieping vier. Anders dan de andere verdiepingen, waar de huurders elkaar nog niet kenden, kwamen hier twee al bestaande vriendengroepen samen terecht. De deal met Urban Resort was dat niet iedereen Cawa-kunstenaar hoefde te zijn, zo is Joris dat bijvoorbeeld niet, wel was de afspraak dat voor elke kunstenaar die eruit ging er een nieuwe kunstenaar terug moest komen. Joris: ‘Op deze verdieping heeft iedereen elke twee weken een kookbeurt, met veertien man betekent dat dat er elke avond gemeenschappelijk eten is voor wie wil.’

Sup heeft bepaalde keuzes voor de Warren geïnspireerd, soms ook door dingen die niet werken. Joris: ‘In Sup zijn de sociale verbanden binnen de woonlagen heel sterk, maar er is weinig kruisbestuiving tussen de verdiepingen. Daarom hebben we de Warren zo ontworpen dat voorzieningen gedeeld worden over het hele gebouw: het atelier, een coworking ruimte, de multizaal voor dans en theater.’

Alle vier de huurders kunnen wel iets bedenken wat niet optimaal was in Sup, bijvoorbeeld de lift die best gemaakt had mogen worden, of een gebroken raam waar sindsdien plastic overheen zit. In de afgelopen jaren kwam het einde van de broedplaats steeds dichterbij, het contract werd gelukkig een aantal keer verlengd, maar het gevolg van dat voortdurend nabije einde was dat er nauwelijks meer geïnvesteerd werd in het pand. Dat is ook terug te zien in de activiteiten die huurders organiseren. Vroeger waren er bijvoorbeeld bbq’s in de tuin, of een zesgangen maaltijd voor het hele pand, waarbij elke verdieping een gang bereidde en je langzaam je weg omhoog at.

Door verschillende verhuizingen en de terugkerende onzekerheid over eventuele verlengingen is de energie van de beginjaren niet meer zo sterk en dat is misschien ook wel waarom iedereen vrede heeft met het vooruitzicht om aan het einde van het jaar te vertrekken. Er heerst dankbaarheid voor wat Sup geboden heeft: een coming-of-age verhaal om met enige weemoed aan terug te denken en een springplank naar nog grotere avonturen.